شانه درد علت های متفاوتی دارد که از شایع ترین آن ها می توان به سانحه اشاره کرد اما گاهی شانه درد به دلیل انجام کارهای تکراری روزمره ایجاد می شود که در نهایت به بیماری به نام آرتروز ختم می شود.
برخی با شانه درد نگران می شوند اما برخی از دردهای شانه اصلا نگران کننده نیست و به خودی خود درمان می شود. اگر درد بیشتر از 4 تا 6 هفته طول کشید، حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا درمان مناسب را برای فرد در نظر بگیرد.
ساختار شانه
شانه از سه استخوان تشکیل شده است:
- استخوان کتف
- استخوان ترقوه
- استخوان بازو
دو مفصل در شانه منجر به حرکت شانه می شوند و آن مفصل ها عبارت اند از:
- مفصل بین دو استخوان کتف و ترقوه
- مفصل گلنوهومرال
مفصل گلنوهومرال یکی از پرکارترین مفصل ها است و سر استخوان بازو جایی که بازو به کتف متصل می شود، قرار دارد و باعث حرکت می شود. در اطراف این استخوان ها بافت نرم و روانی به نام غضروف وجود دارد که از برخورد استخوان ها به یکدیگر جلوگیری می کند و باعث حرکت روان تر می شود. اطراف همین بافت نرم و روان را کپسولی به نام سینوویوم احاطه کرده است که از آن محافظت می کند. سینوویوم مایعی تولید می کند که باعث حرکت نرم مفصل ها می شود.
سایر اجزای تشکیل دهنده ی شانه:
- لابروم: حلقه ی فیبروزی غضروف است که اطراف گلنویید یا جایی که مفصل ها به یکدیگر میرسند، قرار دارد و منجر به ثبات مفصل ها می شود.
- روتاتور کاف: مجموعه ای از تاندون ها و ماهیچه ها است که بالای استخوان بازو را احاطه کرده است و آن ها را در جای خود محکم نگه میدارد تا شانه نچرخد.
- دلتوئید: بزرگترین و قوی ترین ماهیچه در شانه است که قدرت کافی را برای حرکت شانه فراهم می کند.
- تاندون دوسر: این تاندون دو سر ماهیچه ها را به یکدیگر می چسباند تا آرنج خم و راست شود و ساعد دست بچرخد.
علت های شانه درد
شانه درد علت های متفاوتی دارد که در ادامه راجب هر کدام از آنها توضیح مختصری داده شده است. برای درمان بهتر است که در ابتدا به دنبال علت باشیم زیرا اگر خود علت را درمان نکنیم، درد ادامه دارد خواهد بود.
علت های شانه درد به شرح زیر است:
آسیب
اگر به شانه آسیب وارد شده باشد، موارد زیر رخ میدهد:
- ناتوانی در حرکت دادن شانه یا شانه بسیار خشک است و نمی توان آن را حرکت داد.
- احساس می کنید که شانه در رفته است.
- شانه به قدر کافی قوی نیست تا کارهای عادی را انجام دهد.
می توان برخی از آسیب های شانه را در خانه با انجام برخی کارها درمان کرد اما برخی از آنها نیازمند درمان تخصصی است.
اگر نشانه های زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:
- شکل ظاهری شانه تغییر کرده است.
- نمی توان از شانه استفاده کرد.
- درد از بین نمی رود.
- شانه متورم است.
- دست و بازو ضعیف و بی حس است.
در رفتگی
اگر شانه بیش از اندازه به سمت جلو یا عقب حرکت کند باعث در رفتگی می شود.
در زمان در رفتگی شانه صدا می دهد و فرد علائم زیر را تجربه می کند:
- درد و ضعف در شانه
- تورم
- بی حسی
گاهی در رفتگی در مفصل ترقوه و بازو رخ می دهد. این در رفتگی می تواند به دلیل سانحه یا پارگی رباط ها اتفاق بیفتد و در بالای شانه یک برآمدگی ایجاد می شود.
شکسکتگی
شکستگی می تواند در اثر افتادن یا سایر موارد دیگر اتفاق بیفتد. بیشترین شکستگی در استخوان ترقوه و بازو رخ میدهد. در زمان این اتفاق درد و کبودی شدید است. اگر استخوان ترقوه شکسته باشد، شانه خم می شود و فرد نمی تواند شانه را تکان دهد.
پارگی غضروف
غضروف بافتی است که اطراف مفصل را احاطه کرد و زمانی رخ میدهد که فرد حرکات تکراری بسیاری را در روزمره انجام میدهد. این اتفاق می توان در زمان افتادن یا فشار به شانه نیز بیفتد.
علائم آن:
- درد در هنگام حرکت شانه به سمت سر
- ضعیفی شانه
- احساس قفل کردن شانه
پارگی روتاتور کاف
روتاتور کاف گروهی از ماهیچه ها و تاندون ها در شانه است که بازو را در محل خود نگه میدارد و منجر به حرکت شانه می شود. این پارگی می تواند بر اثر آسیب یا استفاده ی بیش از اندازه رخ دهد اما افزایش سن نیز در بروز آن دخیل است.
- شانه درد در شب و زمانی که آن را تکان میدهید، حادتر می شود.
- در زمان حرکت شانه صدا میدهد.
شانه یخ زده
این مشکل منجر به محدود کردن حرکات مفصل ها می شود. چسبندگی بافت ها باعث می شود که شانه به راحتی حرکت نکند و شانه ی یخ زده به دلیل جراحی ایجاد می شود.
نشانگان گیرافتادگی شانه
تاندون های روتاتور کاف در استخوان شانه پیچ می خورد و باعث تورم و درد می شود. اگر دست بیش از اندازه به سمت بالا حرکت کند، این مشکل ایجاد می شود.
بورسیت
در اطراف مفاصل کیسه هایی به نام بورسای وجود دارند که حرکات آنها را نرم و روان می کنند و این کیسه ها به دلیل انجام حرکات تکراری می توانند حساس شوند.
تنها انجام این حرکات باعث بورسیت نمی شود بلکه سانحه نیز می تواند دخیل باشد. فرد مبتلا به بورسیت در زمان حرکت شانه، درد احساس می کند.
آتروز
آرتروز بیماری مفصلی است که مفصل ها را درگیر می کند و می تواند بر روی مفصل های شانه، زانو و دست اثر بگذارد. همانطور که گفته شد در بین مفصل ها مایعی وجود دارد که نقش بالش را دارد و از برخورد استخوان ها به یکدیگر جلوگیری می کند اما زمانی که این مایع بر اثر عواملی مانند سن تحلیل برود، آرتروز ایجاد می شود. آتروز بیماری دردناکی است و التهاب در مفصل را ایجاد می کند.
یکی از انواع بیماری های آرتروز نقرس است که بیشتر در پا اتفاق می افتد.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خود ایمنی التهابی است. بیماری خود ایمنی به معنای این است که بدن بافت های خودی را بیگانه تشخیص میدهد و شروع به تخریب آن ها می کند.
در روماتیسم مفصلی سیستم ایمنی به مفصل ها حمله می کند که منجر به درد، خشکی و التهاب می شود.
درد
گاهی شانه درد بدون اینکه فرد یکی از موارد بالا را داشته باشد رخ میدهد. اگر درد در دراز مدت ادامه داشت باید فکری درباره ی آن کرد زیرا ممکن است که این درد به دلیل به اختلال در یکی از اندام های بدن مانند کبد، کیسه صفرا یا سایر ارگان ها باشد.
سکته قلبی
در زمان سکته قلبی در ابتدا شانه ها درد می گیرد و در تنفس مشکل ایجاد می شود و احساس تنگی نفس به فرد دست می دهد. در این مواقع باید سریعا با اورژانس تماس گرفت.
درمان
برای درمان راه های بسیار وجود دارد:
درمان آرتروز، روماتیسم مفصلی و بورسیت
- لیزر درمانی
- درمان با TENS
- تزریق اپیدورال
- اوزون تراپی
- مصرف داروهای ضد التهابی
- مصرف مسکن
درمان آسیب ها
برای درمان آسیب بهتر است که به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است که آسیب جدی باشد و بیمار متوجه آن نشده باشد. به عنوان مثال شکستگی با دررفتگی را نمی توان در خانه درمان کرد و نیاز به مراقبت های پزشکی تخصصی دارد.
پیشگیری
شانه درد ممکن است که بسیار آزار دهنده باشد و بهتر است برای اینکه از بروز این مشکل جلوگیری شود، برخی موارد را انجام داد. این موارد پیشگیری به خصوص برای ورزشکاران بسیار مهم است.
- استراحت: اگر در زمان انجاام فعالیت درد آغاز شد، انجام فعالیت را متوقف کنید و کمی استراحت کنید. این کار باعث می شود که شانه استراحت کرده و بهبود یاید. سعی کنید که در زمان استراحت برخی حرکات کششی را انجام دهید تا دچار خشکی شانه نشوید.
- تغییر حالت خوابیدن: اگر شانه ی راست درد می کند، به سمت راست نخوابید و اگر درد در سمت چپ است، به سمت چپ نخوابید. اگر خوابیدن به روی کمر منجر به درد می شود، زیر شانه ها یک بالش قرار دهید.
- گرم کردن: قبل از ورزش بدن را گرم کنبد زیرا منجر به افزایش ضربان قلب و دمای بدن می شود.
- قوی کردن شانه: قوی کردن شانه باعث می شود که ثبات شانه بیشتر شود و از آسیب پیشگیری شود.
- حرکات تکراری: سعی کنید اگر در طول روز با شانه حرکات تکراری انجام میدهید مانند شنا، به شانه استراحت دهید و ورزش هایی نظیر دویدن و پیاده روی انجام دهید.