دست درد یکی از مشکلاتی است که بیشتر در افرادی که کارهای تکراری با دست خود انجام می دهند ایجاد می شود. انجام کارهای تکراری با دست به مرور زمان خود منجر به بروز مشکلات و بیماری های دست می شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
ساختار دست
دست از تعداد زیادی استخوان، ماهیچه و رباط ساخته شده است که منجر به حرکت دست می شود. 3 نوع استخوان در دست وجود دارد که به شرح زیر است:
- استخوان بند انگشت: 3 استخوان که در انگشت هر دست(مجموعه27) و در انگشت پا وجود دارد. هر انگشت دارای سه استخوان بند انگشت(بالایی، میانی و پایینی) است اما شست دارای دو استخوان است.
- استخوان های متاکارپال: 5 انگشت که در وسط دست قرار دارد.
- استخوان های کارپال: 8 استخوانی که مچ دست را به وجود آورده است و 2 ردیف از استخوان های کارپال به دو استخوان بازو متصل است.
علت های دست درد
ماهیچه ها و مفصل های دست قوی هستند اما می توانند آسیب ببینند. علت های زیادی وجود دارد که منجر به دست درد می شود و می تواند بر روی قسمت های مختلف دست مانند موارد زیر اثر بگذارد:
- استخوان
- مفصل
- بافت های همبند یا متصل کننده
- تاندون ها
- اعصاب
دست درد می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- التهاب
- آسیب اعصاب
- حرکات تکراری و مکرر دست
- کشش و شکستگی
- سایر مشکلات سلامتی
بسیاری از مشکلات دست درد بسته به دلیل و درد قابل درمان است. دلایل دست درد به شرح زیر است:
1.آرتروز
آرتروز که التهاب مفصل است منجر به درد می شود. بیش از 100 نوع آرتروز وجود دارد که دو نوع شایع آن:
- ورم مفاصل: نوعی آرتروز است که بیشتر در افراد مسن ظاهر می شود و منجر به پارگی مفصل می شود.
- روماتیسم مفصلی: می تواند در هر جای بدن رخ دهد و التهاب در مفاصل را ایجاد می کند که منجر به درد و خشکی می شود.
علائم آرتروز
- درد سوزشی در مفصل پا و مچ دست
- درد بعد از کار کشیدن از دست( بلند کردن جسم سنگین یا انجام حرکات تکراری)
- درد و خشکی دست مفصل در صبح
- تورم اطراف مفصل ها
- تغییر در شکل مفصل شست
- احساس گرما در مفصل آسیب دیده
- احساس سنگینی در مفصل آسیب دیده
- به وجود آمدن کیست های کوچک در اطراف انتهای انگشتان
درمان آرتروز
- درمان دارویی برای کاهش درد و تورم
- تزریق اپیدورال یا استروئید که منجر به کاهش التهاب می شود
- جراحی
- فیزیوتراپی
- طب سوزنی
- لیزر درمانی
2.سندروم تونل کارپال
تونل کارپال راه باریکی از رباط و استخوان است که در دست وجود دارد و شامل عصب مدیان( عصبی که از ساعد تا کف دست امتداد دارد) و تاندون ها است که مسئولیت حرکات انگشتان را به عهده دارند.
این بیماری زمانی رخ میدهد که عصب مدیان توسط باریک شدن تونل کارپال فشرده می شود و منجر به حساس و ملتهب شدن تاندون ها می شود که در نهایت تورم را ایجاد می کند.
علائم
علائم بستگی به شدت و بیماری دارد که که شامل موارد زیر است:
- سوزش مداوم
- گزگز
- درد در انگشت شست، اشاره و میانی
- احساس تورم در حالی که انگشتان متورم نیستند
- درد در شب
- خشکی و سفتی دست و مچ دست در صبح
- کاهش قدرت دست
- عدم توانایی در گرفتن اشیاء یا انجام برخی کارها
- عدم توانایی در حس کردن سرما و گرما
درمان
- عدم انجام برخی از فعالیت ها
- سرما درمانی و استفاده از کمپرس یخ
- استفاده از مسکن ها
- تزریق اپیدورال یا استروئید که التهاب را کاهش میدهد
- مصرف داروهای استروئیدی
- ورزش و انجام حرکات کششی
- طب سوزنی
- جراحی
3.تنوسینوویت دکوروین
حالت دردناکی است که بر روی تاندون های اطراف شست اثر می گذارد و تورم در دو تاندون اطراف شست باعث التهاب می شود. این التهاب بر روی اعصاب فشار می آورد و درد و گزگز را به همراه دارد.
علائم
- درد در شست
- تورم در نزدیکی شست
- ناتوانی در گرفتن اشیاء و حرکت دست
- صدا دادن دست در هنگام حرکت
درمان
- استفاده از کمپرس یخ
- استفاده از مسکن ها مانند ایبوپروفن و استامینوفن
- عدم انجام برخی حرکت هایی که منجر به درد می شود
- فیزیوتراپی
- طب سوزنی
- جراحی
- تزریق اپیدورال یا استروئید
4.کیست های گانگلیون
این کیست ها که در مچ دست هستند، معمولا دردناک نیستند اما می توانند ناخوشایند باشند. به شکل توده یا غده در پشت مچ دست ظاهر می شوند و اندازه ی آن ها متفاوت است. این کیست ها پر از مایع هستند و سریعا ظاهر می شوند و از بین می روند و اگر به اندازه ی کافی بزرگ شوند به اعصاب فشار می آورند و درد، گزگز و بی حسی در اطراف دست و مچ دست ایجاد می کنند.
این کیست ها معمولا نیازی به درمان ندارند و با استراحت دادن به دست از بین می روند اما اگر درد بیشتر شد، پزشک مایعات درون کیست را خشک می کند.
5.نقرس
این بیماری از آرتروز پیچیده تر است و بسیار دردناک است. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، حملات ناگهانی درد را تجربه می کنند و بیشترین تاثیر این بیماری بر روی انگشت شست پا است اما می تواند بر روی زانو، دست و مچ دست اثر بگذارد.
علائم
- درد
- سوزش
- قرمزی
- حساسیت
- دردی که در شب، فرد را بیدار می کند
درمان
- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
- مصرف داروهایی که از حمله جلوگیری می کند
6. لوپوس
نوعی بیماری خود ایمنی است یعنی سیستم ایمنی بدن به سلول های سالم بدن حمله می کند و به آنها آسیب میزند. درد و خشکی مفاصل از علائم اولیه ی این بیماری است. با این بیماری، التهاب در تمام بدن پخش می شوند که در نهایت در و تورم را در دست ایجاد می کند.
علائم
- درد ماهیچه ها
- تب بدون دلیل
- حساسیت حتی در صورت
- انگشتان بنفش
- درد در هنگام تنفس عمیق
- ریزش مو
- خستگی
- تورم در چشم و پا
درمان
هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما انجام برخی راهکارها به کاهش علائم کمک می کند. برای درمان درد و خشکی مفصل ها می توان کارهای زیر را انجام داد:
- استفاده از کمپرس یخ و کیسه ی آب گرم
- استفاده از مسکن های
- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
- فیزیوتراپی
- طب سوزنی
- استراحت دادن به مفصل آسیب دیده
7. نوروپاتی محیطی
این مشکل می تواند منجر به بی حسی، درد و ضعف در پا و دست شود و زمانی که اعصاب محیطی در دست آسیب ببیند، این مشکل به وجود می آید. عوامل بسیاری درد شکل گیری آن موثر هستند که شامل:
- دیابت
- آسیب
- عفونت
- مشکلات متابولیک
این بیماری می توان بر روی یک یا بیشتر از یک اعصاب تاثیر بگذارد. اعصاب زیادی در دست وجود دارد که شامل:
- لامسه
- دما
- درد
- کنترل حرکات
علائم
- بی حسی و گزگز در دست و پا
- درد و سوزش شدید در دست و پا
- حساسیت بیش از اندازه در دست و پا
- ضعیف شدن عضلات
- عدم تعادل مانند افتادن
درمان
- مصرف داروهای تجویزی برای درمان درد
- استفاده از داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
- استفاده از مسکن ها
- مصرف داروهای ضد تشنج
- مصرف داروهای ضد افسردگی
8. سندروم رینود
این بیماری منجر به بی حسی و سرد شدن انگشتان در هنگام فشار یا قرار گرفتن در معرض سرما می شود. رگ های بدن در برابر سرما نازک می شوند و خونرسانی به پوست ضعیف تر می شود اما در این بیماری، سرعت نازک شدن رگ ها افزایش می یابد و نازک تر از حد معمول می شود.
علائم
- انگشتان سر دست و پا
- تغییر رنگ انگشتان دست و پا به قرمز، سفید و آبی
- بی حسی، گزگز و احساس لرز
- زخم و آسیب بافتی
درمان
برای نوع خفیف نیازی به درمان نیست. درمان شامل موارد زیر است:
- جراحی برای موارد شدید
- سعی کنید که دست و پا را با کفش، جوراب و دستکش گرم نگه دارید
9. تنگی تینو سینوویت
بیماری دردناکی است که انگشت یا انگشتان در یک محل به حالت خمیدگی باقی می مانند. زمانی که انگشتان خم می شود تاندون ها از یک تونل به نام غلاف های تاندون عبور می کنند اما زمانی که این تونل ها متورم می شوند، تاندون ها نمی توانند از این غلاف ها عبور کنند و در یک محل گیر می افتند.
علائم
- احساس گرما در کف دست یا بالا انگشت آسیب دیده
- صدا دادن و تق تق انگشتان در زمان حرکت دادن
- خشکی و ناتوانی در صاف کردن انگشتان در صبح
- درد شدید در انگشت آسیب دیده
درمان
- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
- تزریق مستقیم استروئید به غلاف تاندون ها برای کاهش التهاب
- جراحی برای باز کردن فضای غلاف تاندون ها
10. آسیب
آسیب به دست بسیار شایع است و ساختار ظریف و آسیب پذیر دست، بسیار آسیب پذیر است. این اتفاق بیشتر در ورزش، حین کار کردن و یا افتادن ایجاد می شود.
- در هر دست 27 استخوان وجود دارد که به روش های مختلفی می تواند دچار شکستگی شود و زمانی که این شکستگی درمان نشود در ظاهر دست، تغییر شکل ایجاد می کند.
- همچنین ماهیچه هایی درد دست وجود دارد که می تواند کشیده شده یا رگ به رگ شود.
- برای اطمینان اینکه از عدم وجود شکستگی مطمئن شد، می توان از اشعه ی ایکس استفاده کرد.
- فیزیوتراپی یکی از روش های درمانی است که می توان با آن محل آسیب دیده را درمان کرد.
- درمان برای شکستگی و کشیدگی ماهیچه ها بستگی به نوع و محل آسیب دارد.
- در موارد حاد جراحی نیاز است تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
درمان
درمان های مختلفی برای درست درد وجود دارد که پزشک بر حسب محل و شدت درد این درمان ها را تجویز می کند که به شرح زیر است:
1.مچ بند
مچ بندها انگشتان، شست و مچ دست را در یک محل نگه میدارند. زمانی که آرتروز ظاهر شد، تا یک هفته از مچ بند استفاده کنید تا التهاب از بین برود.
2.تزریق استروئید
تزریق کورتیکواستروئید مستقیما به مفصل، التهاب را کاهش میدهد و می تواند درد را به مدت چندین سال از بین ببرد.
3.داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
مصرف این داروها نوعی آنزیم تولید می کند که سیگنال های درد و تورم را مسدود می کند. استفاده ی مداوم از این داروها نظیر ایبوپروفن عوارض زیر را به همراه دارد:
- زخم معده
- خونریزی معده
- آسیب کبدی
- احتمال حمله ی قلبی
4.گرما درمانی و سرما درمانی
این روش، خشکی دست را از بین می برد. می توان از یک دوش آب گرم برای این کار استفاده کرد. سرما درمانی برای دردی که ناشی از بازی کردن گلف است، پیشنهاد می شود.
5.ورزش کردن
ورزش ها تمرکز را بر روی تاندون ها و ماهیچه های دست می گذارند. این ورزش ها توسط فیزیوتراپ انجام می شود و ماهیچه ها را قوی می کند تا از فشار وارد شده به مفصل ها کاسته شود. با این عمل درد نیز از بین می رود.
3. لیزر درمانی
برای درمان دست درد یکیک از انواع درمان های جدید لیزر درمانی است. برای کاهش درد می توان از لیزر استفاده کرد اما لیزر آرتروز را درمان می کند و بیمار دیگر دردی احساس نمی کند.